วัดใหญ่ชัยมงคล

วัดใหญ่ชัยมงคล เป็นวัดที่นักท่องเที่ยวนิยมมากที่สุดวัดหนึ่งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีความโดดเด่นที่ "เจดีย์ชัยมงคล" ซึ่งเป็นเจดีย์ที่สูงที่สุดในอยุธยา ทางด้านหลังวัดมีตำหนักสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ที่มีผู้ศรัทธาเข้ามากราบไหว้กันมาก นอกจากนี้บริเวณรอบๆ ยังมีมีสวนหย่อมที่สวยงามให้พักผ่อนอีกด้วย วัดใหญ่ชัยมงคลเป็นวัดที่มีประวัติเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์สำคัญๆของกรุงศรีอยุธยามากมาย ที่นักท่องเที่ยวจะได้ความรู้เรื่องราวทางประวัติศาตร์ในสมัยกรุงศรีอยุธยาได้เป็นอย่างดี วัดใหญ่ชัยมงคลนี้ตามพงศาวดารสันนิษฐานทางหนึ่งว่า เป็นวัดที่สร้างมาตั้งแต่สมัยพระเจ้าอู่ทอง หลังการสร้างกรุงศรีอยุธยา ไม่นานนัก โดยพระองค์ให้ขุดพระศพของ เจ้าแก้วเจ้าไทย ที่สิ้นพระชนม์ด้วยอหิวาตกโรค เอาขึ้นมาเผาเสีย และที่ปลงพระศพนั้นให้สถาปนาพระเจดีย์และพระวิหาร แล้วให้นามว่า วัดป่าแก้ว เป็นวัดที่พระสงฆ์ที่บวชเรียนมาจากสำนักของพระวันรัตนมหาเถระในลังกา ที่เน้นทางวิปัสสนาธุระ ถือการบำเพ็ญภาวนาเป็นสำคัญ คณะสงฆ์นี้ได้เป็นที่เคารพเลื่อมใสแก่ชาวกรุงศรีอยุธยาเป็นอันมาก ทำให้ผู้คนต่างมาบวชเรียนในสำนักสงฆ์คณะป่าแก้วมากขึ้น โดยอธิบดีสงฆ์สำนักนี้จะได้รับการแต่งตั้งเป็น สมเด็จพระวันรัตน์ เป็นพระสังฆราชฝ่ายขวา คู่กับสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ซึ่งมีตำแหน่งเป็นสังฆราชฝ่ายคันถธุระ ที่เน้นการศึกษาพระไตรปิฎก มีเรื่องราวหนึ่งในพงศาวดารของวัดป่าแก้วว่า ในอุโบสถของวัดเคยเป็นที่ซึ่งคณะคิดกำจัดขุนวรวงศาธิราชกับท้าวศรีสุดาจันทร์ มาประชุมเสี่ยงเทียนอธิษฐาน และทำการเป็นผลสำเร็จ จึงอัญเชิญพระเฑียรราชาลาผนวช ขึ้นครองราชสมบัติทรงพระนามว่า สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พ.ศ. ๒๑๐๔ ในรัชกาลของสมเด็จพระมหาจักรพรรดินั้นเอง ได้มีพระบรมราชโองการให้เอาสังฆราชวัดป่าแก้วไปสำเร็จโทษ ฐานฝักใฝ่ให้ฤกษ์ยามแก่ฝ่ายกบฎพระศรีศิลป์ เมื่อครั้งที่พระนเรศวรกระทำยุทธหัตถี กับพระมหาอุปราชของพม่าจนได้ชัยชนะนั้น บรรดาทหารไม่สามารถติดตามช้างทรงได้ทัน จนพระองค์ต้องตกอยู่ในวงล้อมของข้าศึก ซึ่งตามกฏแล้วทหารเหล่านั้นจะต้องโทษถึงประหารชีวิต แต่ในระหว่างที่รออาญาอยู่นั้น สมเด็จพระวันรัตน พระสังฆราชพร้อมด้วยพระสงฆ์ 25 รูปได้ขอให้พระนเรศวรพระราชทานอภัย ยกเว้นโทษให้กับทหารเหล่านั้น โดยให้เหตุผลว่าพระองค์เปรียบดังพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่แวดล้อมด้วยหมู่มารก่อนที่จะตรัสรู้ เป็นการประกาศเกียรติและบารมีความกล้าหาญและความเก่งกาจของพระองค์ให้ขจรกระจายไปทั่วแคว้นทั่วแผ่นดิน เมื่อได้อภัยโทษให้เหล่าทหารแล้วสมเด็จพระนเรศวรจึงโปรดให้สร้างเจดีย์องค์ใหญ่ขึ้น เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งชัยชนะ และความมีน้ำพระทัยของพระองค์ ที่มีต่อทหารเหล่านั้นทั้งยังเปลี่ยนโทษตายกลายเป็นสร้างบุญ พระะราชทานนามว่า “เจดีย์ชัยมงคล” และสร้างให้ยิ่งใหญ่กว่าเจดีย์ "วัดภูเขาทอง" ที่พระเจ้าหงสาวดีบุเรงนองมาสร้างไว้เป็นอนุสรณ์แห่งชัยชนะที่มีต่ออยุธยาเมื่อคราวเสียกรุงครั้งที่ 1 ประมาณ ว่ามีความสูงจากพื้นดินราว ๑ เส้น ๑๐ วาและชาวบ้านได้นำเอาชื่อวัดกับนามพระเจดีย์มาประกอบกันเรียกขานกันต่อมาว่า “วัดใหญ่ชัยมงคล” จนกระทั่งทุกวันนี้