อุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์

อุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์  มีพื้นที่ครอบคลุมอยู่ในเขตอำเภอขุนยวม และอำเภอเมือง มีเนื้อที่ ๒๔๗,๘๗๕ ไร่ ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ เมื่อวันที่ ๒๙ ตุลาคม ๒๕๒๔ มีจุดเด่นที่น่าสนใจ ดังนี้
  - ที่ทำการอุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์  ตั้งอยู่ในเขตอำเภอเมือง โดยเดินทางตามทางหลวงหมายเลข ๑๐๙๕ (แม่ฮ่องสอน-ปาย) ไปประมาณ ๑๒ กิโลเมตร ถึงตำบลปางหมู แล้วแยกขวาเข้าไปอีก ๒.๕ กิโลเมตร
  - โครงการอนุรักษ์สัตว์ป่า-รักษาพันธุ์ไม้  อยู่ติดกับที่ทำการอุทยานฯ เป็นโครงการเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ประกอบด้วยกรงเพาะเลี้ยงและอนุบาลสัตว์ป่า การรวบรวมพันธุ์ไม้ประจำถิ่นเพื่อการศึกษา และเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของประชาชน
  - น้ำตกแม่สุรินทร์  อยู่ในเขตบ้านแม่สุรินทร์ ตำบลแม่ยวมน้อย อำเภอขุนยวม การเดินทางใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๐๘ ถึงอำเภอขุนยวม เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข ๑๒๖๓ ประมาณ ๑๒ กิโลเมตร จะมีทางแยกซ้ายมือเข้าไปน้ำตกแม่สุรินทร์ ระยะทางประมาณ ๒๕ กิโลเมตร ก็จะถึงตัวน้ำตกเป็นทางลาดยาง น้ำตกแม่สุรินทร์เป็นน้ำตกชั้นเดียวที่สวยงามมาก ไหลจากหน้าผาสู่หุบเขาด้านล่าง สูงประมาณ ๘๐ เมตร
  - ยอดดอยปุย  อยู่ในเขตบ้านห้วยฮี้ ตำบลห้วยปูลิง เป็นยอดเขาที่สูงมากถึง ๑,๗๒๒ เมตร มีลักษณะเป็นที่ราบปกคลุมด้วยทุ่งหญ้าป่าสนเขาและป่าดิบเขาคล้ายกับบนยอดภูกระดึง ในช่วงหน้าร้อนมีดอกไม้ตามทุ่งหญ้าออกดอกสวยงาม นักท่องเที่ยวที่สนใจจะต้องติดต่อเจ้าหน้าที่อุทยานให้ช่วยนำทาง
  - หนองเขียว    มีลักษณะเป็นพื้นที่ราบบนสันเขาและมีแอ่งน้ำขนาดใหญ่ตามธรรมชาติ มีหญ้าขึ้นปกคลุมเต็มพื้นที่   การเดินทางใช้เส้นทางจากน้ำตกแม่สุรินทร์ไปหนองเขียว   ประมาณ ๑๒  กิโลเมตร เป็นถนนลูกรังลำลองใช้ได้เฉพาะฤดูแล้งเท่านั้น
  - น้ำตกผาบ่อง   ตั้งอยู่บ้านผาบ่องมีอีกชื่อหนึ่งว่าน้ำตกดำข่อน เพราะเกิดจากสายน้ำของห้วยดำข่อนที่ไหลตกมาตามหน้าผาสูงชันลดหลั่นกันมาถึงมาชั้น สูงประมาณ ๔๐ เมตร น้ำตกตั้งอยู่ริมทางหลวงหมายเลข ๑๐๘ ห่างจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ๑๒ กิโลเมตร
  - ทุ่งบัวตองดอยแม่อูคอ  ตั้งอยู่หมู่ที่ ๖ ตำบลแม่อูคอ อำเภอขุนยวม ตามเส้นทางหมายเลข ๑๐๘ (แม่ฮ่องสอน-ขุนยวม) ก่อนถึงตัวอำเภอประมาณ ๑ กิโลเมตร มีทางแยกซ้ายตามทางหลวงสาย ๑๒๖๓ เข้าสู่ทุ่งบัวตองอีก ๒๖ กิโลเมตร เป็นถนนลาดยางมีพื้นที่ครอบคลุมเป็นเขากว้างประมาณ ๑ พันไร่ อยู่ในความรับผิดชอบของโครงการพัฒนาป่าไม้ที่สูง หน่วยที่ ๕ กองอนุรักษ์ต้นน้ำ ดอกบัวตองที่นี่เมื่อบานพร้อมๆ กันในช่วงเดือนพฤศจิกายน-ธันวาคม จะเหลืองอร่ามปกคลุมทั่วทั้งภูเขา มีความสวยงามมาก
           นอกจากนี้ ยังมีบริการให้เช่าเต็นท์ค้างแรมบนดอย ซึ่งจะมีสถานที่สำหรับตั้งเต็นท์ได้ประมาณ ๑๐๐ หลัง ผู้สนใจสามารถติดต่อได้โดยตรง บริเวณหน่วยทำการบนทุ่งบัวตอง หรือหากต้องการจองล่วงหน้าให้ติดต่อกับทางอำเภอขุนยวมโดยตรง และบริเวณด้านหลังจุดชมวิว ยังมีร้านอาหารไว้บริการนักท่องเที่ยวด้วย น้ำตกแม่อูคอ  ค้นพบเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๐ ตั้งอยู่บริเวณดอยแม่อูคอ ก่อนถึงทุ่งบัวตองเล็กน้อยมีทางแยกเข้าสู่น้ำตกประมาณ ๓ กิโลเมตร เป็นน้ำตกชั้นเดียว สูงประมาณ ๓๐ เมตร ตกจากร่องหินขนาดใหญ่ ตอนกลางของสายน้ำมีร่องหินกว้าง สามารถเดินเข้าไปชมน้ำตกได้

การเดินทาง
น้ำตกแม่สุรินทร์
     ต้องเดินทางจากอำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน ไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 108 ไปอำเภอขุนยวมเป็นระยะทางประมาณ 60 กิโลเมตรจากอำเภอขุนยวมจึงเดินทางต่ออีกเป็นระยะทาง 40 กิโลเมตร ก็จะถึงน้ำตกแม่สุรินทร์
ที่ทำการอุทยานฯและบ้านพักตั้งอยู่ในเขต อ.เมือง
     เดินทางไปตามเส้นทาง 1095 แม่ฮ่องสอน-ปาย ออกไปประมาณ 9 กม. มีป้ายบอกทางเข้าอุทยานฯ อีก 2 กม. ที่ทำการอุทยานฯ อยู่ห่างจากน้ำตกแม่สุรินทร์ประมาณ 110 กม.