ถ้ำน้ำลอด

ถ้ำน้ำลอดเป็นสถานศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่า ตั้งอยู่ที่ตำบลถ้ำลอด ห่างจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ประมาณ ๗๗ กิโลเมตร ตามทางหลวงสาย ๑๐๙๕ (ปางมะผ้า-ปาย)ประมาณหลักกิโลเมตรที่ ๑๓๘-๑๓๙ มีทางแยกซ้ายจากอำเภอปางมะผ้าเข้าไปตามทางบ้านถ้ำลอดอีกประมาณ ๙ กิโลเมตรเป็นแหล่งโบราณคดีสำคัญปัจจุบันอยู่ในความดูแลของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มแม่น้ำปาย มีสถานที่น่าสนใจคือ  “ถ้ำลอด” ซึ่งมีลำห้วยชื่อ น้ำลาง ไหลลอดภูเขาไปทะลุออกอีกด้านหนึ่งทำให้เกิดเป็นถ้ำที่มีหินงอกหินย้อยสวยงาม จากการพบเครื่องมือเครื่องใช้โบราณในถ้ำสันนิษฐานได้ว่ามีอายุประมาณ ๒,๐๐๐ ปีมาแล้ว ภายในถ้ำมีความยาวประมาณ ๑ กิโลเมตร ประกอบด้วยห้องโถงใหญ่อีก ๓ห้อง เรียกชื่อต่าง ๆ  กันคือ  “ถ้ำเสาหินหลวง” เป็นถ้ำกว้างใหญ่มีหินงอกหินย้อยสวยงาม ส่วนที่เด่นที่สุดคือเสาหินปูนขนาดใหญ่เกิดจากแท่งหินงอกหินย้อยหลายต้น บางเสาสูงถึง ๒๐ เมตร  “ถ้ำตุ๊กตา” มีหินงอกเป็นปุ่มปมเล็กๆ คล้ายตุ๊กตาเรียงรายอยู่มากมายและด้านหนึ่งของผนังถ้ำยังปรากฏภาพเขียนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ลักษณะเด่นคือการใช้สีแดงและสีดำในการเขียนซึ่งเป็นลักษณะที่พบไม่บ่อยนักในเมืองไทยถ้ำนี้เป็นถ้ำที่กว้างและยาวที่สุดในถ้ำลอด  ถ้ำสุดท้ายอยู่ด้านทางออกคือ “ถ้ำผีแมน” นอกจากมี  หินงอกหินย้อยสวยงามแล้ว ยังเป็นที่พบเศษภาชนะดินเผา เมล็ดพืช เครื่องมือหิน ซีกฟันและกระดูกของมนุษย์ รวมทั้ง “โลงผีแมน” อีกด้วยโลงผีแมนนี้มีลักษณะเป็นท่อนไม้ที่ถูกขุดตรงส่วนกลางออกเป็นร่องคล้ายเรือหรือรางไม้ใส่อาหารให้สัตว์เลี้ยง มีทั้งขนาดเล็กและใหญ่โดยโลงขนาดใหญ่จะถูกวางอยู่บนคานโดยใช้เสา ๔-๖ ต้นตั้งกับพื้นถ้ำและเสาแต่ละคู่จะถูกเจาะเป็นช่องเพื่อสอดคานไว้วางพาดโลงผีแมน

วัน/เวลาที่เปิดให้เข้าชม
      สำหรับการเข้าชมถ้ำนั้นจะเปิดบริการทุกวัน  ตั้งแต่เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. แต่นักท่องเที่ยวไม่สามารถเข้าชมเองได้ เนื่องจากภายในถ้ำมืดมากจึงต้องใช้บริการผู้นำทางพร้อมตะเกียงเจ้าพายุ โดยจะเสียค่าบริการ ๑๐๐ บาทต่อผู้นำทาง ๑ คน การเดินชมถ้ำจะแบ่งออกเป็น ๒ ช่วง ช่วงแรกจะเป็นการชม ๒ ถ้ำใหญ่คือ ถ้ำเสาหินหลวง ถ้ำตุ๊กตา และช่วงที่สองจะนำชมถ้ำผีแมน

การเดินทาง
     เดินทางจากตัวเมืองราชบุรีไปตามเส้นทางเขางู-เบิกไพรหรือทางหลวง หมายเลข 3089 ประมาณ 20 กิโลเมตร เลี้ยวซ้ายเข้าไปอีก 500 เมตร ก็จะถึงวัดถ้ำน้ำลอด